Dział spadku

Co to jest dział spadku

Najprościej rzecz ujmując dział spadku to podzielenie masy spadkowej pomiędzy spadkobierców powołanych do dziedziczenia. W zdecydowanej większości przypadków majątek spadkowy dziedziczony jest przez kilka osób. Najczęściej są nimi dzieci i małżonek zmarłego spadkodawcy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy ze spadkobierców nabywa określony ułamkowo udział w spadku – np. w wysokości 1/4 spadku. Po przeprowadzeniu postepowania o stwierdzenie nabycia spadku spadkobiercy stają się wtedy współwłaścicielami majątku spadkowego. Aby każdy ze spadkobierców stał się właścicielem poszczególnych rzeczy wchodzących w skład masy spadkowej należy  dokonać działu spadku.

Jak podzielić spadek

Dział spadku może zostać przeprowadzony w drodze umowy lub przed sądem. Podobnie jak w przypadku stwierdzenia nabycia spadku, prawo nie nakłada na spadkobierców żadnego terminu w jakim należy przeprowadzić taka sprawę.

Skład spadku, czyli tego co pozostało po zmarłym spadkodawcy, ustala się według stanu z chwili otwarcia, czyli z chwili śmierci, natomiast wartość spadku ustala się według cen z chwili dokonywania działu.

Przykładowo, jeżeli po zmarłym w 2018 r. pozostało mieszkanie i 2 samochody a dział spadku dokonywany jest w 2022 r. to skład masy spadkowej stanowi wspomniana nieruchomość oraz dwa pojazdy, lecz według wartości jaką mają te przedmioty w 2022 r.  

Umowny – zgodny dział spadku – adwokat Jelenia Góra

Najprostszym i najszybszym sposobem na dział spadku jest przeprowadzenie go w drodze umowy pomiędzy spadkobiercami. Do zawarcia umowy o zgodny dział spadku nie jest przewidziana prawem jakakolwiek forma szczególna. Jednakże, aby wykluczyć wszelkie wątpliwości to nasze uzgodnienia co do podziału, powinny zostać odzwierciedlone na piśmie.

Jeśli w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość to umowa taka musi być zawarta w formie aktu notarialnego, zatem musimy w tym celu udać się do notariusza.

Umowny dział spadku może być przeprowadzony o ile spadkobiercy dojdą do porozumienia. Brak konsensusu wyłącza bowiem możliwość zawarcia umowy i wówczas pozostanie nam wyłącznie droga sądowa.

Sądowy dział spadku  – adwokat do spraw spadkowych Jelenia Góra

Postępowanie sądowe wszczynane jest na wniosek. Wniosek może złożyć w sądzie każdy spadkobierca, nabywca części spadku lub udziałów. Zwykle postepowanie spadkowe jest dość skomplikowane i wymaga udziału profesjonalnego pełnomocnika. Adwokat do spraw spadkowych zadba, aby wniosek o stwierdzenie nabycia spadku był prawidłowo sporządzony i aby zabezpieczał interesy reprezentowanego spadkobiercy.  Przykładowo adwokat w sprawie spadkowej będzie dbał o interesy swojego klienta w przypadku sporu pomiędzy spadkobiercami, jak również zadba, aby nie przyjąć spadku z długami przewyższającymi wartość majątku spadkowego.

Wniosek o dział spadku do sądu

Co powinien zawierać wniosek o dział spadku? We wniosku należy powołać się na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia. Należy podać jakie spadkodawca sporządził testamenty i gdzie się one znajdują. Następnie należy dołączyć spis inwentarza, o ile został sporządzony a jeśli nie należy wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu.

Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość to wówczas należy przedstawić dowody stwierdzające, że stanowiła ona własność spadkodawcy, np. wypis z księgi wieczystej, czy tez akt notarialny nabycia nieruchomość drodze  kupna lub darowizny. We wniosku należy wskazać łączną wartość przedmiotów wchodzących w skład spadku i dodatkowo można wskazać proponowany sposób podziału spadku.

Opłata od wniosku o dział spadku

Od wniosku o dział spadku pobiera się opłatę w kwocie 500 zł. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału masy spadkowej to opłata wyniesie 300 zł.

Jeżeli wniosek o dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności to opłata wynosi 1000 zł a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę w kwocie 600 zł. Bez uiszczenia opłaty sąd nie rozpozna naszej sprawy.  

Sąd po zbadaniu warunków formalnych wniosku wezwie uczestników na posiedzenie. Każdy ze spadkobierców będzie musiał podać swoje dane osobowe, takie jak wiek, zawód, stan rodzinny, dane co do swoich zarobków i majątku a także zarobków i majątku małżonka.  Ponadto spadkobiercy powinni wyjaśnić w jaki sposób dotychczas korzystali z majątku spadkowego oraz podać wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie.

Jeżeli przedmiotem działu spadku jest gospodarstwo rolne to  współspadkobiercy powinni w szczególności podać kto je prowadzi lub stale w niej pracuje.

Postępowanie o dział spadku charakteryzuje się tym że sąd rozstrzyga w nim również kwestie związane z zapisami, których przedmiotem są rzeczy lub prawa należące do spadku.  sąd rozstrzyga również od wzajemnych roszczeń a między współspadkobiercy sami z tytułu posiadania szczególnych przedmiotów spadkowy o pobranych pożytkach i innych przychodach a także o poczynionych na spadek nakładach,  spłaconych długach spadkowych.

Właściwość sądu o dział spadku

Sadem właściwym w sprawach o dział spadku jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Możliwych jest jednak kilka odstępstw od tej zasady:

• jeżeli miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce nie da się ustalić, sprawy rozpoznaje sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część;
• jeżeli nawet takiego miejsca nie da się ustalić sprawy te rozpoznaje sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy.

Na żądanie uczestnika postępowania o działu spadku, sąd może przekazać sprawę sądowi rejonowemu, w którego okręgu znajduje się spadek lub jego znaczna część. Przekazanie może tez nastąpić do sądu rejonowego, w którego okręgu mieszkają wszyscy współspadkobiercy. Takie żądanie jednak powinno być zgłoszone nie później niż na pierwszej rozprawie.

Przeczytaj również