Po śmierci spadkodawcy, zgodnie z obowiązującym prawem, pojawia się konieczność uporządkowania spraw związanych z jej majątkiem spadkowym. W takich przypadkach na scenę wkracza prawo spadkowe, które jest specjalnością mojej kancelarii adwokackiej w Jeleniej Górze. Co dokładnie oznacza dział spadku, jak prawidłowo podzielić majątek pozostawiony przez zmarłego, czy w każdej sytuacji spadkobierca musi odpowiadać za długi zmarłego, w jaki sposób adwokat może pomóc w tych sprawach i czy jest to konieczne? Na te pytania odpowiem w poniższym artykule.
Czym jest dział spadku?
To rodzaj sprawy prowadzonej przed sądem, a jej celem jest doprowadzenie do rozdzielenia majątku pozostawionego przez osobę zmarłą. Dział spadku, czyli podział majątku spadkowego odbywa się pomiędzy spadkobiercami. Zgodnie z przepisami należy rozdysponować pomiędzy każdego z nich wchodzące w skład majątku pozostałego po spadkodawcy rzeczy albo wyrównać ich wartości poprzez spłaty i dopłaty. Dział spadku, jak i postepowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie są obowiązkowe. Często zdarza się, że spadkobiercy napotykają trudności w osiągnięciu porozumienia odnośnie do podziału majątku spadkowego. W takich sytuacjach, aby rozstrzygnąć spór, niezbędne staje się skierowanie sprawy do sądu. W procesie sądowym kluczowe znaczenie ma wsparcie doświadczonego prawnika / adwokata, który specjalizuje się w prawie spadkowym. Pomoc prawna jest nieoceniona, ponieważ nieprawidłowo prowadzone postępowanie spadkowe może prowadzić do znaczących konsekwencji finansowych dla spadkobierców, które mogą wynosić dziesiątki a nawet setki tysięcy złotych.
Jak można dokonać podziału spadku?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami istnieją dwa sposoby. Dział spadku można dokonać w drodze zawarcia umowy lub postępowania przed sądem.
Umowny dział spadku
Takie rozwiązanie jest możliwe w przypadku zgodnej woli spadkobierców w następujących kwestiach: czy jest potrzebny, w jaki sposób oraz formie zostanie dokonany. Podział może nastąpić w sposób:
- faktyczny – poprzez przekazanie rzeczy lub prawa pewnej osobie,
- cywilny – czyli sprzedaż i podział uzyskanej sumy pomiędzy uprawnione osoby
W tym przypadku konieczne jest także osiągnięcie porozumienia co do wysokości, terminu i sposobu zapłaty wszelkich ewentualnych spłat i dopłat. Jeśli chodzi o umowę obejmującą podział spadku, prawnik może pomóc ją przygotować oraz wyjaśni wszelkie wątpliwości z nią związane.
Sądowy dział spadku
W tym przypadku całą procedurę wszczyna specjalny wniosek. Przy jego pisaniu można skorzystać ze wsparcia prawnika. Osobą, którą ma prawo do złożenia stosownego pisma o sądowy dział spadku, jest:
- każdy ze współspadkobierców,
- nabywca udziału w majątku osoby zmarłej,
- wierzyciel spadkobiercy – w sytuacji, gdy dokonał zajęcia praw spadkowych swojego dłużnika w drodze egzekucji.
Zgodnie z przepisami z wnioskiem o podział mienia spadkowego można wystąpić w dowolnym terminie. W toku postępowania o dział spadku, sąd ustala skład majątku po zmarłym oraz jego wartość, aby w ten sposób określić wielkość udziałów przysługujących poszczególnym spadkobiercom oraz wysokość spłat i dopłat. Jeśli uczestnicy tej procedury są zgodni co do wyceny mienia po zmarłym, wówczas jest ona wiążąca dla sądu prowadzącego sprawę. Jeśli jednak pomiędzy spadkobiercami brak jest zgody co do sposobu podziały czy tez wartości poszczególnych składników masy spadkowej, wówczas prawo pozwala na to, aby sąd samodzielnie lub z pomocą opinii biegłego ustalił stan majątku spadkowego, bądź wartość poszczególnych przedmiotów. Postanowienie sądu o dziale spadku może przyznawać np. całość mienia jednemu spadkobiercy, części z nich lub wszystkim w stosunku do wielkości ich udziałów.
Kiedy mamy do czynienia z prawem spadkowym, wiele osób poszukuje pomocy prawnej. Klienci zawracają się do mnie jako adwokata, aby uzyskać poradę lub reprezentację w sprawach spadkowych przed sądami na różnych szczeblach. Ważne jest, aby wiedzieć, że każdy, kto został uznany za spadkobiercę ustawowego lub testamentowego, ma 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o swoim prawie do dziedziczenia, aby zdecydować, czy chce przyjąć spadek – wraz z ewentualnymi długami – lub go odrzucić.